چنانکه گفته شد بر اساس اراده خداوند حکیم زمان ظهور بر ما مخفی است و بدون تردید این مسأله به جهت حکمت هایی است که برخی از آنها را میآوریم:
وقتی زمان ظهور پنهان باشد نور امید در دل منتظران همه عصرها باقی خواهد ماند و با این امید پیوسته و مداوم است که میتوانند در برابر سختیها و فشارهای دوران غیبت مقاومت کنند. به راستی اگر به شیعیان سدههای گذشته گفته میشد که ظهور در زمان شما رخ نمیدهد بلکه در آینده دور اتفاق خواهد افتاد، آنها با کدام امید در برابر فتنههای روزگار خود مقاومت میکردند و چگونه میتوانستند گذرگاههای سخت دوران غیبت را به سلامت پشت سر بگذارند؟
بدون تردید انتظار سازنده که از مهم ترین عوامل فعالیت و پویایی است تنها در سایه مخفی بودن زمان ظهور شکل خواهد گرفت زیرا با مشخص بودن زمان ظهور کسانی که میدانند ظهور را درک نمیکنند انگیزهای برای تحرک و زمینه سازی نخواهند داشت و به سکون و رکود روی خواهند آورد.
حال آنکه با پنهان بودن زمان ظهور، انسانهای همه عصرها و دورانها به امید اینکه ظهور را در زمان خود ببینند تلاش میکنند تا زمینههای ظهور را فراهم کنند و جامعه خود را به جامعهای صالح و پویا تبدیل نمایند.
به علاوه در صورت معین بودن وقت ظهور چنانچه برای مصالحی ظهور در زمان وعده داده شده رخ ندهد چه بسا افرادی در اصل اعتقاد به امام مهدی(عج) دچار تردید شوند.
امام باقر(ع) در پاسخ این سؤال که آیا ظهور وقت مشخّصی دارد فرموده است:
«کسانی که وقت تعیین میکنند دروغ میگویند، (و این سخن را تکرار فرمود) زمانی که موسی(ع) به دعوت پروردگار به مدت سی روز از میان قوم خود بیرون رفت و خداوند بر آن سی روز، ده روز دیگر افزود قوم او گفتند: موسی به وعده خود وفا نکرد و آنچه نباید میکردند، کردند. [از دین برگشتند و گوساله پرست شدند ]».
همه میخواهند بدانند که در جریان قیام جهانی امام مهدی(عج) چه حوادثی روی میدهد، حرکت امام از کجا و چگونه آغاز میشود، شیوه برخورد امام با گروههای مخالف چگونه است و بالاخره چگونه آن حضرت بر تمامی جهان غلبه خواهد کرد و رشته امور جهان را به دست خواهد گرفت اینگونه سؤالها فکر و اندیشه هر انسانِ مشتاق ظهور را به خود مشغول میکند. ولی واقعیت این است که سخن گفتن درباره حوادث مربوط به ظهور کاری بسیار مشکل است؛ چون گزارش دادن از آینده و اتفاقاتی است که هنوز واقع نشده است و به طور طبیعی نمیتوان اطلاع دقیقی از آن رویدادها داشت.
بنابراین آنچه در این بخش میآوریم حوادث و رخدادهای روزگار ظهور امام مهدی(عج) است که برابر روایات در کتابهای متعدد نقل گردیده است و تنها میتواند دور نمایی کلّی از رویدادهای ایام ظهور را پیش روی خوانندگان ترسیم کند.
یکی از زمینهها و شرایط لازم برای تحقق ظهور، وجود یاورانی شایسته و لایق برای پشتیبانی از قیام و انجام کارهای حکومت جهانی است بدیهی است وقتی انقلابی جهانی به وسیله رهبری آسمانی روی میدهد یاورانی متناسب با آن میخواهد و اینگونه نیست که هر کس ادّعای یاوری کند بتواند در آن میدان، حضور یابد.
در این باره به جریان زیر توجه کنید:
«یکی از شیعیان امام صادق(ع) به نام سهل بن حسن خراسانی به آن حضرت میگوید:
چه چیز شما را بازداشته است از اینکه حق مسلّم خود (حکومت) را به دست بگیرید در حالی که صدهزار شیعه ی پا در رکاب و شمشیر زن در اختیار شماست؟ امام دستور میدهند تا تنور آتشی فراهم شود و چون شعلههای آتش بالا میگیرد به سهل میفرمایند: ای خراسانی برخیز و در تنور بنشین سهل که گمان کرده است امام از او خشمگین شده، شروع به عذر خواهی میکند و میگوید: آقا مرا ببخشید و به آتش شکنجه ام نکنید!! امام میفرماید: از تو گذشتم.
در این حال هارون مکّی از شیعیان راستین حضرت وارد میشود و سلام میکند. امام صادق(ع) به او پاسخ میدهد و بدون هیچ مقدمهای به او میفرماید: در درون تنور بنشین!
هارون مکّی بی درنگ و بدون هیچ پرسشی، این کار را انجام میدهد! امام صادق(ع) در همان حال با مرد خراسانی گفتگو میکند و درباره خراسان خبرهایی میدهد چنانکه گویی خود شاهد آن بوده است و پس از مدّتی به سهل میفرماید: برخیز ای خراسانی و داخل تنور را نگاه کن! سهل برخاسته و داخل تنور را نگاه میکند و هارون را میبیند که در میان شعلههای آتش چهار زانو نشسته است!
آنگاه امام(ع) از او میپرسد: در خراسان، چند نفر مثل هارون میشناسی؟! خراسانی میگوید: به خدا قسم، یک نفر هم اینگونه سراغ ندارم حضرت میفرماید: آگاه باش! ما در زمانی که پنج نفر یاور و پشتیبان پیدا نکنیم قیام نمیکنیم. ما بهتر میدانیم که کدام زمان، زمان قیام است!»
بنابراین جا دارد صفات و ویژگیهای یاوران امام مهدی(عج) را در آئینه روایات پیشوایان دینی مرور کنیم تا بدین وسیله جایگاه خود را شناخته و در پی رفع کمبودهای خود باشیم.
1. معرفت و اطاعت
یاران مهدی(عج) از شناخت عمیق نسبت به خداوند و امام خود برخوردارند و با آگاهی کامل در میدانِ حق حضور یافتهاند.
امام علی(ع) درباره آنها فرموده است:
«مردانی که خدا را چنان که شایسته است شناختهاند.»
شناخت و اعتقاد آنان نسبت به امام نیز در ژرفای وجودشان ریشه دوانیده و سراسر وجودشان را فرا گرفته است این شناختی فراتر از دانستن نام و نشان و نسب امام است. معرفت به حق ولایت امام و جایگاه بلند او در مجموعه هستی است و این همان معرفتی است که آنها را سرشار از محبّت او کرده و مطیع و گوش به فرمان او قرار داده است؛ زیرا که میدانند سخن امام سخن خدا و اطاعت از او اطاعت از خداست.
پیامبر(ص) در توصیف آنها فرموده است:
«آنها در اطاعت از امام خویش میکوشند.»
2. عبادت و صلابت
یاوران مهدی در عبادت از پیشوای خود الگو گرفتهاند و روزها و شبها را با ذکر شیرین حق سپری میکنند امام صادق(ع) درباره آنها فرمود:
«شبها را با عبادت به صبح میرسانند و روزها را با روزه به پایان میبرند و در سخنی دیگر فرمود: بر فراز اسب ها، خدا را تسبیح میگویند.»
و همین ذکر خداست که از آنان مردانی آهنین ساخته است که هیچ چیز صلابت و استواری آنها را در هم نمیشکند امام صادق(ع) فرمود:
«آنان مردانی هستند که گویا دل هایشان پارههای آهن است.»
3. جان نثاری و شهادت طلبی
معرفت عمیق یاران، نسبت به امام مهدی، دلهای آنها را مملوّ از عشق به امام میکند بنابراین در میدان رزم او را چون نگینی در میان میگیرند و جان خود را سپر بلای او میکنند.
امام صادق(ع) فرمود:
«(یاران مهدی) در میدان رزم در اطراف او میچرخند و با جان خود از او محافظت میکنند.»
و نیز فرمود:
«آنها آرزو میکنند که در راه خدا به شهادت برسند.»
4. شجاعت و دلیری
یاران مهدی(عج) مانند مولایشان افرادی شجاع و مردانی پولادین هستند امام علی(ع) در وصف آنها فرمود: «همه آنها شیرانی هستند که از بیشهها بیرون شدهاند و اگر اراده کنند کوهها را از جا میکنند.»
5. صبر و بردباری
بدیهی است که مبارزه علیه ظلم جهانی و برقراری حکومت عدل جهانی با رنج و مشقتهای فراوان همراه است و یاوران امام در راه تحقق آرمانهای جهانی امام مهدی(عج) مشکلات و ناگواریها را به جان میخرند ولی از سر اخلاص و تواضع، عمل خود را ناچیز میشمارند.
امام علی(ع) فرمود:
«آنها گروهی هستند که به خاطر صبر و بردباری در راه خدا، بر خداوند منّت نمیگذارند. و از این که جان خویش را تقدیم آستان حضرت حق میکنند، به خود نمیبالند و آن را بزرگ نمیشمارند.»
6. اتّحاد و همدلی
امام علی(علیه السلام) در توصیف همدلی و اتحاد یاران امام چنین فرمود:
«ایشان یکدل و هماهنگ هستند.»
این یکدلی به سبب آن است که خودخواهیها و خواستههای شخصی در وجود آنان نیست آنها با اعتقادی صحیح در زیر یک پرچم و برای یک هدف، قیام میکنند و این خود یکی از عوامل پیروزی آنها بر جبهه مقابل میباشد.
7. زهد و پارسایی
امام علی(ع) در وصف یاران مهدی(عج) فرمود:
«او از یارانش بیعت میگیرد که طلا و نقرهای نیندوزند و گندم و جوی ذخیره نکنند.»
آنان اهداف بلندی دارند و برای آرمانی بزرگ برخاستهاند و مادّیات دنیا نباید آنها را از اهداف و آرمانها باز دارد. بنابراین آنها که با دیدن زرق و برق دنیا، چشمهایشان خیره میشود و دل هایشان می لرزد در میان یاوران ویژه امام مهدی(عج) جایی ندارند.
آنچه گذشت بخشی از ویژگیهای یاران امام مهدی(عج) بود و به جهت برخورداری از این خصوصیات، در روایات از آنان به بزرگی یاد شده است و پیشوایان معصوم(ع) زبان به ستایش و بزرگداشت آنان گشودهاند.
پیامبر اکرم(ص) در وصف آنان فرموده است:
«اوُلئِکَ هُمْ خِیار الاُْمّةِ؛
آنان بهترین امت (من) هستند.»
و در سخنی دیگر امام علی(ع) فرموده است:
«فَبِاَبی وَاُمّی مِنْ عِدّة قَلیلَة اَسْمائُهُمْ فِی الاَْرضِ مَجْهُولَةٌ؛
پدر و مادرم فدای گروه اندکی باد که در زمین ناشناختهاند.»
البتّه یاوران مهدی(عج) بر طبق لیاقت و شایستگیها در ردههای مختلف قرار میگیرند و در روایات آمده است که آن حضرت علاوه بر 313 نفر یار ویژه که کادر اصلی قیام را تشکیل میدهند، از لشکری 10 هزار نفری نیز برخوردار است و به علاوه خیل عظیم مؤمنان منتظر به یاری او خواهند شتافت.